Tworzenie Narodowych Funduszy Inwestycyjnych
Rodzaje i funkcje funduszy inwestycyjnych
Fundusze inwestycyjne opierają się na koncepcji połączenia środków finansowych przez inwestorów indywidualnych w celu ich wspólnego inwestowania na rynku kapitałowym. Fundusze inwestycyjne odgrywają ogromną rolę na rynkach kapitałowych krajów wysoko rozwiniętych.
Zasadniczy podział tych funduszy przebiega według kryterium ich organizacji na:
fundusze otwarte,
fundusze zamknięte.
Fundusze otwarte mają zmienną liczbę uczestników. Uczestnicy funduszu tego typu wykupują dowolną liczbę jednostek uczestnictwa, którą kreuje bieżący popyt. Jednostki uczestnictwa w funduszu są niezbywalne i mogą być tylko umarzane. Umorzenie jednostek może być całkowite – oznaczające wycofanie się inwestora z funduszu, bądź jedynie częściowe – powodujące zmniejszenie zaangażowania kapitałowego uczestnika funduszu. Otwarte fundusze inwestycyjne są dominującym typem przede wszystkim na rynkach europejskich. Są to spółki akcyjne, których przedmiotem działalności jest zarządzenie pakietami papierów wartościowych.
Fundusze zamknięte są funduszami, w których liczba jednostek uczestnictwa jest stała. Jednostki te nie mogą być umarzane na podstawie ich wykupu przez fundusz. Nabycie uczestnictwa w funduszu jest możliwe przez nabycie jednostek będących w obrocie, bądź nowo emitowanych. Jednostki uczestnictwa mają zazwyczaj postać akcji, gdyż najczęściej spotykaną formą organizacyjną funduszu zamkniętego jest spółka akcyjna. Jednostki uczestnictwa mogą też mieć formę certyfikatów depozytowych.
Indywidualni inwestorzy funduszu zamkniętego inwestują swój kapitał w fundusz, dokonując zakupu akcji lub certyfikatów w obrocie wtórnym na rynku giełdowym lub na rynku pozagiełdowym. W ten sam sposób następuje wycofanie zaangażowanego w fundusz kapitału. Zakup lub sprzedaż akcji lub certyfikatu stanowi podstawę do określenia ceny jednostki uczestnictwa w funduszu zgodnie z prawem popytu i podaży.
Możemy także rozróżnić rodzaje funduszy inwestycyjnych w zależności od tego, co jest przedmiotem ich działalności inwestycyjnej:
fundusze o charakterze akcyjnym (posiadany kapitał inwestują w papiery wartościowe o zmiennym dochodzie, czyli przede wszystkim w akcje przedsiębiorstw i instytucji),
fundusze o charakterze obligacyjnym (lokują powierzony im kapitał w papiery wartościowe, o stałym dochodzie, czyli w różnego typu obligacje),
fundusze mieszane lokujące posiadany kapitał w różnego rodzaju papiery wartościowe, przede wszystkim w akcje i obligacje co zmniejsza ryzyko inwestycyjne.
Fundusze inwestycyjne mają na ogół albo charakter funduszy standardowych, to znaczy działających w wielu zakresach, albo funduszy specjalistycznych, które działalność swoją ograniczają tylko do określonych działów gospodarki.
Fundusze specjalistyczne mogą także prowadzić swoją działalność inwestycyjną tylko w zakresie pewnych segmentów rynku finansowego, zajmując się na przykład inwestowaniem w takie instrumenty finansowe jak prawo zakupu lub sprzedaży papierów wartościowych na określonych warunkach bądź w określonym czasie po określonej cenie.
Narodowe Fundusze Inwestycyjne
15 grudnia 1994 roku minister przekształceń własnościowych Wiesław Karczmarek podpisał akty notarialne tworzące 15 Narodowych Funduszy Inwestycyjnych. Narodowe Fundusze Inwestycyjne zostały złożone jako spółki prawa handlowego o kapitale akcyjnym 100tys.zł podzielonym na 1 milion akcji o wartości nominalnej 10gr. Wszystkie akcje są akcjami na okaziciela. Skarb Państwa wniósł wkład pieniężny w gotówce i stał się jedynym właścicielem Funduszy. Fundusze uzyskały osobowość prawną po ich rejestracji w rejestrze handlowym. Rejestracja Funduszy nastąpiła 31 marca 1995 roku[6].
Ustawa o Narodowych Funduszach Inwestycyjnych wskazuje sposób określenia nazwy spółki akcyjnej, nakazując używanie zwrotu „Narodowy Fundusz Inwestycyjny – Spółka Akcyjna” lub skrótowo „NFI – S.A.”. Firma Funduszu powinna odróżniać się dostatecznie od firm innych Funduszy.
Rady Nadzorcze poszczególnych Funduszy wybrały dla niektórych niektórych nich następujące nazwy:
Czwarty Narodowy Fundusz Inwestycyjny – Progress S.A.
Piąty Narodowy Fundusz Inwestycyjny – Victoria S.A.
Szósty Narodowy Fundusz Inwestycyjny – Magna Polonia S.A.
Siódmy Narodowy Fundusz Inwestycyjny – Kazimierza Wielkiego S.A.
Ósmy Narodowy Fundusz Inwestycyjny – Octava S.A.
Dziewiąty Narodowy Fundusz Inwestycyjny – Eugeniusza Kwiatkowskiego S.A.
Dziesiąty Narodowy Fundusz Inwestycyjny – Foksal S.A.
Dwunasty Narodowy Fundusz Inwestycyjny – Piast S.A.
Trzynasty Narodowy Fundusz Inwestycyjny – Fortuna S.A.
Czternasty Narodowy Fundusz Inwestycyjny – Zachodni S.A.
Piętnasty Narodowy Fundusz Inwestycyjny – Hetman S.A.
Pozostałe fundusze zostały przy swoich ustawowych nazwach.
Statuty Narodowych Funduszy Inwestycyjnych zostały przygotowane w formie ujednoliconej. Poza zapisami wynikającymi bezpośrednio z Kodeksu Handlowego w odniesieniu doi spółek akcyjnych, statuty zawierają pewne szczególne uregulowania wynikające zazwyczaj bezpośrednio z ustawy o Narodowych Funduszach Inwestycyjnych.
Narodowy Fundusz Inwestycyjny powołany został na czas nieokreślony. Statutowy przedmiot jego działalności obejmuje nabywanie papierów wartościowych emitowanych przez Skarb Państwa, a także nabywanie i obejmowanie udziałów lub akcji podmiotów zarejestrowanych lub działających w Polsce, udzielanie pożyczek spółkom i innym podmiotom zarejestrowanym i działającym w Polsce oraz zaciąganie pożyczek i kredytów dla celów Narodowych Funduszy Inwestycyjnych.
Statuty zawierają listę ograniczeń dotyczących zakresu działalności Narodowego Funduszu Inwestycyjnego:
zakaz nabywania papierów wartościowych emitowanych przez podmioty niemające swojej siedziby w kraju lub przez podmioty, których główna działalność gospodarcza prowadzona jest poza granicami kraju,
zakaz nabywania i posiadania udziałów w spółkach cywilnych jawnych i innych podmiotach gospodarczych, w których udział Funduszu powodowałby jego nieograniczoną odpowiedzialność,
odpowiedzialność pewnymi wyjątkami zakaz nabywania akcji jakiejkolwiek spółki, jeśli w wyniku tego nabycia Fundusz dysponowałby ponad 33% głosów w takiej spółce,
zakaz nabywania w terminie trzech lat od rejestracji Funduszu akcji spółki, w której Fundusz posiada więcej niż 20% akcji i jest jednocześnie jej największym akcjonariuszem z wyjątkiem państwowych osób prawnych, jeśli w wyniku tego zbycia udział Funduszu w spółce spadłby poniżej 20% akcji. Powyższy zakaz nie dotyczy sytuacji, w których zbycie jest wynikiem oferty złożonej przez Fundusz w obrocie publicznym lub skierowanej do oznaczonego inwestora lub grupy inwestorów z zastrzeżeniem, iż nabywca dokona zakupu wszystkich oferowanych akcji spółki.
zakaz zbywania papierów wartościowych, których Fundusz nie jest właścicielem w dacie umowy sprzedaży, chyba że w dacie jej zawarcia był uprawniony do nabycia odpowiedniej liczby papierów wartościowych tego samego rodzaju.
zakaz nabywania papierów wartościowych wyemitowanych przez inny fundusz lub podmiot, którego podstawowym rodzajem działalności jest obrót papierami wartościowymi, jeżeli w wyniku tego nabycia ponad 5% wartości netto aktywów Funduszu zostałoby ulokowane w zakupionych papierach wartościowych,
z pewnymi wyjątkami zakaz nabywania metali szlachetnych oraz zawierania kontraktów dotyczących obrotu surowcami, kontraktów opcyjnych lub terminowych,
zakaz nabywania nieruchomości, z wyjątkiem niezbędnych na pomieszczenia biurowe Funduszu lub firmy zarządzającej, oraz nabywania akcji w spółkach, których podstawowa działalność polega na inwestowaniu w nieruchomości, jeżeli w wyniku tego nabycia ponad 5% wartości netto aktywów Funduszu zostałoby ulokowane w akcjach tej spółki,
zakaz zaciągania przez Fundusz pożyczek oraz emitowanie obligacji, jeżeli w wyniku tych czynności łączna wartość zadłużenia przekroczyłaby wartość netto aktywów o ponad 50%,
zakaz nabywania papierów warto ościowych, jeżeli w wyniku tego nabycia ponad 2% wartości netto aktywów zostałaby ulokowana w papiery warto cisowe jednego remitenta.
Na źródła finansowania Narodowych Funduszy Inwestycyjnych składają się, niezależne od pożyczek, kredyty. W lipcu 1995 roku Narodowym Funduszom Inwestycyjnym udostępnione zostały następujące kredyty:
kredyt Narodowego Banku Polskiego, przeznaczony na pokrycie przez pierwsze dwa lata rocznych wynagrodzeń za zarządzanie dla Firmy Zarządzającej, pochodzący z pożyczki Międzynarodowego Banku Odbudowy i Rozwoju (MOR) dla Rzeczypospolitej Polskiej; był to kredyt w dolarach amerykańskich, oprocentowany według zmiennej stopy procentowej – został spłacony w dniu 30 grudnia 2000 roku,
kredyt Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju (EBOR) w kwocie do 3,2 mln USD dla każdego Narodowego Funduszu Inwestycyjnego, który to kredyt objęty został gwarancją rządową i przeznaczony był na potrzeby finansowania kosztów działalności Narodowych Funduszy Inwestycyjnych innych niż wynagrodzenia za zarządzanie.
Narodowe Fundusze Inwestycyjne uzyskały specjalny status podatkowy. Ustawa o Narodowych Funduszach Inwestycyjnych wprowadza zwolnienie Narodowych Funduszy Inwestycyjnych od podatku dochodowego od osób prawnych z tytułu dywidend, podlegały one jednak 40% podatkowi dochodowemu od osób prawnych, należnemu z tytułu dochodów innych niż dywidendy.
komentarze
Copyright © 2008-2010 EPrace oraz autorzy prac.